MARKX, Karl [1818-1883]:
MARKX, Karl [1818-1883]:
(Sociological Dictionary) :
Yahudi asıllı alman sosyologu ve felsefecisidir. 1818'de Trier kasabasında doğdu. 1883'de Londra'da öldü. Önce Bonn'da sonra Berlin Üniversitesi'nde hukuk, felsefe ve tarih okudu. Sosyalizm tarihinde Fransız İhtilâli'nden ve İhtilâlin arkasından yetişen Fransız sosyalistlerinden sonra gelen döneme damgasını vuran bir sosyologtur.K. Marx, felsefesi sosyolojisi, iktisadî görüşlerinin yanısıra gazeciliği ile de dikati çekmiştir. Almanya dışında Paris, Brüksel ve Londra'da hayıtının büyük bir bölümünü geçirmiştir. Fransız sosyalistlerinden Blanch, Proudhon, Cabet ve Rus siyasetçilerinden Bacunin gibi kişilerle tanışmıştır. F. Engeles ile işbirliği yapmıştır. (Bkz. Engeles, F.) Hegel ve Saint Simon'dan etkilenmiştir. Nitekim felsefesinde Hegel'in ve Alman L. Feurbach'ın izleri görülmektedir. Bazı çalışmalarını Engels ile beraber yapmıştır.Kendinden önceki sosyalistleri ütopik olarak suçlaması, aahlakî (etik) ölçleri aşamadıklarını ileri sürmesine rağmen tümdengelimci bir anlayışla, geleceği bağlayıcı mutlak görüşler ileri sürmesi, kendisinin de ütopik olarak değerlendirilmesine sebep olmuştur. Buna rğmen sosyal meseleye ağırlık veren bir sosyolog olarak sosyoloji tarihinde zirve isimlerden birisidir. Batı Avrupa toplumlarının geçirdiği merhaleleri ele almış ve yorumlar getirmiştir. (Bkz. Marksizm)K. Marx'ın balıca eserleri arasında "Poverty of Plilosophy (1848)", "Communust Manifesto (1848)", "Grundise (1939-41)", "A Contrubution to the Critique of Political Economy (1859)", "Capital Volume 1 (1867)" yer almaktadır "Capital"in 2. ve 3. ciltleri Marx'ın ölümünden bahsetmiştir.